بررسی مولفه های شعر انقلاب اسلامی

به گزارش روابط عمومی حوزه هنری قزوین؛ «سعید عاشقی» در گفتگو با خبرنگار روابط عمومی حوزه هنری، شعر انقلاب را دارای گفتمانی کلان و پردامنه برشمرد که از منظر تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و ایدئولوژیک قابل بحث و بررسی است.

وی گفت: با نگاهی متمرکز به «شعر» و «انقلاب»، تاثیر و تاثرات آنها بر یکدیگر در می یابیم که: اصولا پدیده های اجتماعی، حوادث و رخدادهای تاریخی الزاماتی را با خود رقم می زنند که بخشی از آن مبتنی بر تفکر بانیان و دست اندرکاران آن جریان و رخداد است و بخشی دیگر متاثر از اعمال و رفتار مجریان برای نهادینه کردن مطلوب آن نگرش و ایده است.

این شاعر افزود: تردیدی نیست که پدیده ایی چون: انقلاب همراه و همگام با خود سپهری در ذهن، زبان و روح جامعه ایجاد می کند که نیاز به تحلیل و بررسی دارد. موتیف ها، عناوین و شعارهایی چون: فجر، بهمن، لاله، آزادی، امام و... که در قالب های مختلف در سطحی وسیع مورد استفاده و کاربرد قرار گرفته و منشا بازتولید افکار، رفتار و خوانش هایی می شود که با نفس انقلاب همخوانی و غرابت می یابند.

انقلاب خوانش تازه ای از هنر ارائه کرده موجب تغییر، تحول و احیانا بسط و گسترش دامنه انگاره های فرهنگی و اجتماعی در جامعه می شود و به دنبال آن شعر و ادبیات و دیگر گونه های هنر را متاثر از خود می کند.

مسوول کارگاه نقد شعر حوزه هنری قزوین یادآور شد: «شعر» و «شعار» (فارغ از هرگونه تقدم و تاخر) علاوه بر رابطه دیرینه با یکدیگر، نقش مهمی در پیدایش هر انقلابی دارند.

 وی ادبیات انقلاب را تابع پروسه زمان دانسته گفت: انقلاب اسلامی یک رخداد آنی و ناگهانی نیست بلکه محصول شرایط گوناگونی است که طی سال ها در بستر جامعه جریان داشته و در لحظه انقلاب بروز و ظهور می کند.

این منتقد ادبی خاطرنشان کرد؛ همانگونه که در انقلاب مشروطه ایران و یا دیگر انقلاب های مطرح جهان شاهدیم، زمینه های اجتماعی و ریشه های فکری کنشگران، امکانات مادی و پشتوانه های معنوی در سطح جامعه، عناصر زمانی، مکانی و... در کنار هم به محتوا آفرینی، نظریه پردازی و ارائه خط مشی منطبق بر اراده ها می انجامد و جامعه را در آستانه تحول بنیادین قرار می دهد.

از آنجایی که واکنش هنرمندان به این تغییرات در قالب هنر ظهور می کند، شعر انقلاب پنجاه و هفت نیز از این قاعده مستثنی نیست و با توجه به تحولات یک صد ساله با پشتوانه هایی چون: تقی رفعت، شمس کسمایی، ابوالقاسم لاهوتی (پیشگامان انقلاب ادبی و تبلور شعر نیمایی) و حتی در همین مسیر با چند دهه فاصله با جریان های دیگر از شعر انقلاب (شاعرانی چون: شاملو و گلسرخی) پیوند خورد و منتهی به انقلاب اسلامی گردید.

عاشقی گفت: این شعر در گذار از میدان دفاع مقدس و مواجهه با رویکردهای  اعتقادی و مذهبی متاثر از عاشورا، شهادت طلبی، آزادگی، ایثار ، ظلم ستیزی، ،حماسه، اسطوره به  شکل منشور به عنوان مانیفست و الگوی شعر و ادبیات کشوری گام به گام در مسیر انقلاب بوده و معرفی می گردد.

وی تعالی شعر انقلاب را مرهون شاعرانی چون: قیصر امین پور، سلمان هراتی، سید حسن حسینی، طاهره صفارزاده، علی موسوی گرمارودی و... دانسته یادآور شد: به هر حال شعر انقلاب در درونه و برونه خود بیشتر بر آرمانخواهی و آرمانگرایی مبتنی است و درست به همین خاطر متعلق به نسل های آینده و کلیت جامعه است.