کتیبهنگاری، هنر میانرشتهای تمدن اسلامی؛ قزوین ظرفیتی فراتر از امروز دارد
استاد خوشنویسی با اشاره به جایگاه هنر کتیبهنگاری بهعنوان پیونددهنده خوشنویسی با دیگر هنرهای اسلامی، قزوین را دارای ظرفیتهای کمنظیر تاریخی و انسانی در این حوزه دانست و بر لزوم احیای جدی این هنر در پایتخت خوشنویسی ایران تأکید کرد.
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری استان قزوین، مهدی سهرابینصر، استاد خوشنویسی، در سخنانی به تشریح هنر کتیبهنگاری و ظرفیتهای استان قزوین در این حوزه پرداخت و اظهار کرد: هنرمندان ایرانی همواره به «هنرهای میانرشتهای» توجه ویژه داشتهاند؛ به این معنا که خوشنویس یا نقاش، هنر خود را محدود به یک حوزه نمیکرد و از آن برای تعالی دیگر هنرها بهره میگرفت.
وی افزود: کتیبهنگاری حاصل پیوند خوشنویسی با هنرهایی همچون کاشیکاری، سنگتراشی، گچبری و چوب است و در قالب نگارش آیات، احادیث و متون مذهبی، بهعنوان تزیین و هویتبخشی به بناهای مذهبی و تاریخی مورد استفاده قرار میگرفت.
این استاد خوشنویسی با اشاره به ورود اسلام به ایران گفت: ایرانیان هیچگاه پذیرنده صرف نبودند؛ هر آنچه وارد فرهنگ ایران شد، به دست هنرمندان ایرانی ارتقا یافت. با ورود اسلام، هنرهای بومی ایران در خدمت مفاهیم دینی قرار گرفت و کتیبهنگاری بهصورت گسترده در معماری مساجد، اماکن زیارتی و مقابر بزرگان دین بروز یافت.
سهرابینصر با اشاره به گسترش کتیبههای پارچهای در آیینهای مذهبی بیان کرد: در دورههای بعد، مردم از خوشنویسی برای مناسبتهای مذهبی، بهویژه محرم، استفاده کردند و کتیبهها، پرچمها و بیرقهایی با اشعار محتشم، آیات و احادیث مرتبط با واقعه عاشورا شکل گرفت. این نوع کتیبهنگاری از اواخر دوره قاجار و بهویژه در دوران پهلوی رواج بیشتری پیدا کرد.
وی خاطرنشان کرد: در سالهای اخیر، به همت اساتید برجستهای، هنر کتیبهنگاری بهویژه در قالب پارچهنویسی و خطوطی همچون ثلث، دیوانی، نستعلیق و دیگر خطوط ایرانی ـ اسلامی احیا شده و امروز این هنر در عتبات عالیات و حتی در جهان اسلام با نام هنرمندان ایرانی شناخته میشود.
این استاد خوشنویسی با اشاره به برگزاری کارگاه دو روزه کتیبهنگاری در حوزه هنری قزوین گفت: ظرفیت هنرجویان قزوینی، بهویژه بانوان، بسیار چشمگیر بود. بسیاری از شرکتکنندگان برای نخستینبار کتیبهنگاری را تجربه کردند، اما از همان جلسه اول آثاری قابل توجه خلق شد که نشان از استعداد بالای هنرمندان این شهر دارد.
سهرابینصر با تأکید بر جایگاه تاریخی قزوین تصریح کرد: قزوین، بهعنوان پایتخت خوشنویسی ایران و محل زیست و فعالیت بزرگانی چون میرعماد، ملکمحمد، درویش عبدالمجید طالقانی و ...، باید در دوره معاصر نیز جایگاه شایستهای در هنر کتیبهنگاری داشته باشد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به یکی از قدیمیترین کتیبههای قزوین اشاره کرد و گفت: کتیبه کاشیکاری سردر عالی قاپو در خیابان سپه قزوین، اثر علیرضا عباسی و به خط ثلث جلی ایرانی، از نمونههای فاخر و آموزشی کتیبهنگاری است که همچنان با سلامت کامل باقی مانده و دیدن آن برای هنرمندان این حوزه بسیار آموزنده است.
این استاد خوشنویسی در پایان ضمن قدردانی از حوزه هنری استان قزوین و ستاد مردمی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و دیگر مجموعه های دست اندر کار، ابراز امیدواری کرد: با تداوم این کارگاهها و حمایت از هنرمندان، هنر کتیبهنگاری در قزوین بیش از پیش شکوفا و این ظرفیت ارزشمند فرهنگی بهدرستی احیا و معرفی شود.